Trong công nghệ đo lường và đo lường (measurement technology and metrology). Hiệu chuẩn là việc so sánh các giá trị đo của một thiết bị được thử nghiệm với các tiêu chuẩn đã biết. Một tiêu chuẩn như vậy có thể là một thiết bị đo lường khác có độ chính xác tiêu chuẩn. Một thiết bị tạo ra đại lượng cần đo như điện áp, âm thanh hoặc đại lượng vật lý, chẳng hạn như thước đo mét. hieu chuan thiet bi

Kết quả của việc so sánh có thể dẫn đến một trong những điều sau đây:

Không có lỗi đáng kể nào được ghi nhận trên thiết bị được thử nghiệm.
Một lỗi đáng kể được ghi nhận nhưng không thực hiện điều chỉnh.
Điều chỉnh được thực hiện để sửa lỗi đến mức chấp nhận được.

Tiêu chuẩn của phương pháp được cấp bởi cơ quan đo lường quốc gia, hoặc đợn vị có thẩm quyền.

Hiệu chuẩn là gì? Định nghĩa:

Định nghĩa Viện đo lường quốc tế (BIPM)

Định nghĩa chính thức của Viện đo lường quốc tế (BIPM) là. “Hoạt động, trong các điều kiện cụ thể, trong bước đầu tiên, thiết lập mối quan hệ giữa các giá trị số lượng với độ không đảm bảo đo được cung cấp bởi các tiêu chuẩn đo lường và chỉ dẫn tương ứng với độ không đảm bảo đo liên quan (của dụng cụ hoặc tiêu chuẩn thứ cấp), trong bước thứ hai, sử dụng thông tin này để thiết lập mối quan hệ để có kết quả đo được chỉ định. ”

Trong định nghĩa này thì quá trình trên hoàn toàn là so sánh, tuy nhiên cũng đã đưa ra khái niệm về độ không đảm bảo đo (measurement uncertainty) liên quan đến độ chính xác của thiết bị được thử nghiệm và tiêu chuẩn.

Các quy trình hiệu chuẩn thiết bị (Modern calibration processes):

Do nhu cầu của khách hàng, ở các quốc gia hiện nay đều có các đơn vị thực hiện công tác hiệu chuẩn thiết bị. Viện Đo lường Quốc gia (NMI) sẽ quy định các tiêu chuẩn đo lường chính (đơn vị SI chính cộng với một số đơn vị dẫn xuất) sẽ được sử dụng để cung cấp khả năng truy nguyên cho các thiết bị của khách hàng bằng cách hiệu chuẩn. Đồng thời Ban hành quy trình cho từng loại thiết bị khác nhau. Các đơn vị hiệu chuẩn dựa vào đó để hoạt động.

Ví dụ:

Ở Việt Nam Tổng cục đo lường có văn bản quy định về yêu cầu quy trình hiệu chuẩn cho các thiết bị đo mức chuẩn, quy trình hiệu chuẩn cân phân tích điện tử,… áp dụng cho quy trình hiệu chuẩn máy đo 3d, quy trình hiệu chuẩn thước kẹp, hiệu chuẩn panme, hiệu chuẩn các loại máy đo, thiết bị đo,…

Các đơn vị của quốc gia sẽ kết nối với nhau. Tạo ra sự liên kết trên quy mô toàn cầu. Ví dụ về các Viện Đo lường Quốc gia là NPL ở Anh, NIST ở Hoa Kỳ, PTB ở Đức và nhiều nơi khác. Họ đã thỏa thuận công nhận lẫn nhau được ký kết, giờ đây rất đơn giản để có thể truy xuất nguồn gốc từ bất kỳ quốc gia nào tham gia nào và công ty không còn cần thiết phải truy xuất nguồn gốc để đo lường từ quốc gia nơi nó nữa. Chẳng hạn như Phòng thí nghiệm vật lý quốc gia (National Physical Laboratory) ở Anh.

hieu chuan may 3d hiệu chuẩn máy 3D

Đảm bảo chất lượng (Quality) hiệu chuẩn thiết bị:

Để cải thiện chất lượng thì việc hiệu chuẩn phải theo các tiêu chuẩn quốc tế. Việc thiết lập truy xuất nguồn gốc (traceability) được thực hiện. Có thể bằng cách so sánh chính thức với một tiêu chuẩn liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến các tiêu chuẩn quốc gia (như NIST ở Hoa Kỳ), các tiêu chuẩn quốc tế hoặc tài liệu tham khảo đã được chứng nhận. Được thực hiện bởi các cơ quan nhà nước hoặc bởi các công ty tư nhân cung cấp dịch vụ hiệu chuẩn thiết bị đo lường.

Các hệ thống quản lý chất lượng (Quality management systems):

Đòi hỏi một hệ thống đo lường (metrology) hiệu quả bao gồm hiệu chuẩn chính thức, định kỳ và ghi lại tất cả thông số của các dụng cụ đo lường. Các tiêu chuẩn ISO 9000 và ISO 17025 được đưa ra. Trong đó ISO/IEC 17025 là tiêu chuẩn quốc tế qui định các yêu cầu nhằm đảm bảo năng lực của phòng thử nghiệm và hiệu chuẩn. Công ty TNHH Tousei Engineering Việt Nam là đơn vị được cấp chứng nhận theo tiêu chuẩn ISO/IEC 17025 cung cấp đến khách hàng dịch vụ hiệu chuẩn thiết bị, đào tạo chuyển giao chuyên nghiệp.

kiem tra thiet bi tai lab — Hiệu chuẩn thiết bị tại lab

Thông số độ không đảm bảo:

Để xem xét chất lượng của hiệu chuẩn và các giá trị của nó. Chuẩn thường đi kèm với thông số độ không đảm bảo có thể theo dõi đến mức tin cậy đã nêu. hieu chuan thiet bi

Các thiết bị và dụng cụ đo được phân loại theo đại lượng vật lý (physical quantities) mà chúng được thiết kế để đo. Các giá trị này khác nhau trên phạm vi quốc tế, ví dụ: NIST 150-2G ở Hoa Kỳ [4] và NABL-141 ở Ấn Độ. Cùng với nhau, các tiêu chuẩn này bao gồm các dụng cụ đo các đại lượng vật lý khác nhau. Như bức xạ điện từ (đầu dò RF), âm thanh (máy đo mức âm thanh hoặc máy đo tiếng ồn), thời gian và tần số (máy đo khoảng cách), bức xạ ion hóa (bộ đếm Geiger). Ánh sáng (máy đo ánh sáng), đại lượng cơ học (công tắc giới hạn, đồng hồ đo áp suất, công tắc áp suất). và tính chất nhiệt động hoặc nhiệt (nhiệt kế, bộ điều khiển nhiệt độ).

Khi nào cần hiệu chuẩn thiết bị:

Một thiết bị mới
Sau khi dụng cụ đã được sửa chữa hoặc sửa đổi
Khi một khoảng thời gian xác định đã trôi qua
Khi hết thời gian sử dụng (giờ hoạt động)
Trước và / hoặc sau một phép đo quan trọng
Sau khi một thiết bị đã bị sốc, rung hoặc hư hỏng vật lý, có thể có khả năng ảnh hưởng đến tính toàn vẹn của thiết bị; thay đổi thời tiết đột ngột, … hieu chuan thiet bi
Bất cứ khi nào các quan sát xuất hiện nghi vấn hoặc chỉ dẫn dụng cụ không khớp với đầu ra của các công cụ thay thế
Như được chỉ định bởi một yêu cầu, ví dụ: đặc điểm kỹ thuật của khách hàng, khuyến nghị của nhà sản xuất dụng cụ.

Vậy hiệu chuẩn là gì?

Trong khái niệm thường dùng, hiệu chuẩn thường được coi là bao gồm quá trình điều chỉnh đầu ra hoặc chỉ thị trên dụng cụ đo để phù hợp với giá trị của tiêu chuẩn được áp dụng, trong một độ chính xác được chỉ định. Ví dụ: nhiệt kế có thể được kiểm tra để xác định sai số của chỉ thị hoặc hiệu chỉnh và điều chỉnh (ví dụ: thông qua các hằng số hiệu chuẩn) để nó hiển thị nhiệt độ thực tính bằng độ C tại các điểm cụ thể trên thang đo. Đây là nhận thức của người dùng cuối của nhạc cụ. Tuy nhiên, rất ít dụng cụ có thể được điều chỉnh để phù hợp chính xác với các tiêu chuẩn mà chúng được so sánh.

Quy trình hiệu chuẩn thiết bị cơ bản:

Mục đích và phạm vi :

Quá trình hiệu chuẩn bắt đầu với việc xác định được dụng cụ dùng để kiểm tra. Thiết bị này cần có khả năng đo chuẩn dựa trên cơ sở khoa học cho phép (Science). Có khả năng đo “trong phạm vi dung sai kỹ thuật” với điều kiện môi trường, thời gian hợp lý. Có thiết kế với những đặc điểm làm tăng khả năng dụng cụ đo thực tế hoạt động tốt. Công việc này nhằm để duy trì chất lượng đo lường, hoạt động đúng của thiết bị cụ thể. hieu chuan thiet bi

Tần suất:

Quy định về thời gian hiệu chuẩn của các thiết bị thay đổi theo quốc gia và theo loại ngành. Việc đo lường, thiết bị thường được nhà sản xuất ấn định. Dung sai đo lường, gợi ý khoảng thời gian hiệu chuẩn (CI). Đồng thời chỉ định phạm vi sử dụng và môi trường bảo quản thiết bị. Các công ty sử dụng thường chỉ định khoảng thời gian hiệu chuẩn thực tế. Điều này phụ thuộc vào mức độ sử dụng của thiết bị đo. Việc gán các khoảng hiệu chuẩn có thể là một quá trình dựa trên kết quả lần hiệu chuẩn trước đó.

Một số yêu cầu về thời gian, tần suất kiểm tra của thiết bị được nêu trong các bộ tiêu chuẩn ISO như: ISO 17025, ISO-9001,…

Tiêu chuẩn yêu cầu và độ chính xác hiệu chuẩn thiết bị:

Đây là một quá trình quan trọng trong công tác hiệu chuẩn thiết bị (Standards required and accuracy). Quá trình này sẽ được các kỹ thuật viên (Mechanical engineering) thực hiện theo những tiêu chuẩn nghiêm ngặt. Bằng phương pháp khoa học (Scientific method). Kết hợp giữa quan sát khoa học (Scientific observation ) và các kiến thức về khoa học vật lý (Physical sciences). Kỹ thuật viên sẽ đánh giá từ việc thực hiện các phương pháp đo cụ thể.

Ví dụ:

Có thể thay đổi một thước đo với độ chính xác 3%. NSX quy định thành 4% để có thể sử dụng tiêu chuẩn chính xác 1% theo tỷ lệ 4: 1. Nếu máy đo được sử dụng trong một ứng dụng yêu cầu độ chính xác 16%. Giảm độ chính xác xuống còn 4% không ảnh hưởng đến độ chính xác của các phép đo. Điều này được gọi là hiệu chuẩn giới hạn.

hieu chuan thiet bi

Phép đo cuối cùng yêu cầu độ chính xác 10%, thì thước đo 3% không thể tốt hơn 3,3: 1. Sau đó, có lẽ điều chỉnh dung sai cho máy đo sẽ là một giải pháp tốt hơn. Nếu quá trình kiểm tra được thực hiện ở 100 đơn vị. Tiêu chuẩn 1% sẽ thực sự nằm trong khoảng từ 99 đến 101 đơn vị. Các giá trị hiệu chuẩn được chấp nhận có tỷ lệ 4: 1 sẽ là 96 đến 104 đơn vị. hieu chuan thiet bị

Thay đổi phạm vi chấp nhận được từ 97 thành 103 sẽ duy trì tỷ lệ 3,3: 1. Nếu thay đổi từ 98 đến 102 thì tỷ lệ cuối cùng 4: 1. Có thể có những ảnh hưởng cụ thể giữa tiêu chuẩn và thiết bị được kiểm tra. Nó có thể ảnh hưởng đến hiệu chuẩn. Ví dụ, trong các hiệu chuẩn điện tử. Trở kháng của các kết nối cáp có thể ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả.

Phương pháp Hiệu chỉnh thiết bị thủ công và tự động (Manual and automatic calibrations):

Phương pháp hiệu chuẩn cho các thiết bị hiện đại có thể là thủ công hoặc tự động.

Phương pháp hiệu chuẩn thiết bị thủ công:

Sử dụng kiến thức về vật lý (Physics) để xác định các đại lượng cần điều chỉnh. Thông qua việc đối chiếu với các kết quả đo tiêu chuẩn. Từ đó xác định được thiết bị đạt hay không đạt.

Hiệu chuẩn thiết bị tự động:

Hiệu chuẩn tự động máy đo 3D Micro – Vu:

Các thiết bị ngày có độ chính xác cao (Accuracy and precision). Các kỹ sư đã thiết kế các bộ thiết bị tự động đánh giá.

Ví dụ: Bộ hiệu chỉnh áp suất tự động. Đây là một thiết bị kết hợp bộ điều khiển điện tử. Bộ tăng áp được sử dụng để nén khí như Nitrogen, bộ chuyển đổi áp suất,… Thiết bị sẽ tự động thu thập dữ liệu và gửi hồ sơ lưu trữ. hieu chuan thiet bi

Hiệu chuẩn thiết bị ở đâu:

Hiện nay có rất nhiều đơn vị cung cấp dịch vụ trên thị trường Việt Nam. Công ty TNHH Tousei Engineering Viet Nam với kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực hiệu chuẩn thiết bị. Với đội ngũ kỹ thuật giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ. Là đơn vị được cấp phép hoạt động theo đúng quy định của pháp luật. Đến với TSE Viet Nam, khách hàng sẽ nhận được: hieu chuan thiet bi